Είναι γεγονός, ότι οι ρυθμοί της καθημερινότητας των σύγχρονων ανθρώπων- ειδικά στις πόλεις- δημιουργούν το ιδανικό πλαίσιο για παρουσία άγχους.
Γιατί όμως γίνεται τόσο μεγάλος λόγος για το άγχος και γιατί θεωρείται σημαντικό να μπορούμε να το διαχειριζόμαστε στην καθημερινότητά μας;
Τι είναι το άγχος;
Αρχικά, θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι το άγχος ή αλλιώς στρες είναι ένας φυσιολογικός και απαραίτητος μηχανισμός του οργανισμού. Πιο συγκεκριμένα, το στρες δεν είναι τίποτα άλλο παρά το σύνολο των αντιδράσεων του οργανισμού σε μία απειλητική κατάσταση, που σκοπό έχουν να μας κρατήσουν ασφαλείς.
Ουσιαστικά, όταν προκύπτει μία απειλητική για τη ζωή κατάσταση, όπως ήταν η παρουσία ενός άγριου ζώου για τον αρχέγονο άνθρωπο, απελευθερώνονται οι λεγόμενες «ορμόνες του στρες», δηλαδή η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη. Οι ορμόνες αυτές προκαλούν, ακαριαία, αύξηση των καρδιακών παλμών, αύξηση της αρτηριακής πίεσης, σύσπαση των μυών, αύξηση του ρυθμού αναπνοής, εφίδρωση και άλλα συμπτώματα. Με άλλα λόγια, οι συγκεκριμένες ορμόνες παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στο να μας δημιουργούν μία κατάσταση εγρήγορσης, η οποία θα μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε την απειλή.
Πότε όμως αρχίζει να μας δημιουργεί πρόβλημα αυτός ο μηχανισμός προστασίας;
Στις σύγχρονες κοινωνίες το απειλητικό ερέθισμα δεν είναι η σπάνια και απροσδόκητη παρουσία ενός άγριου ζώου, αλλά πολλαπλοί και συνεχώς πυροδοτούμενοι παράγοντες, όπως οι καθημερινές υποχρεώσεις στο οικογενειακό, εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον, οικονομικοί παράγοντες, οι αυξημένοι ρυθμοί στις πόλεις και πολλοί άλλοι παράγοντες. Η καθημερινή μας έκθεση σε αυτά τα στρεσογόνα ερεθίσματα με τα λίγα-ή μηδαμινά- «παράθυρα ηρεμίας», μας κάνουν να εξοικειωνόμαστε με αυτή την κατάσταση εγρήγορσης και έτσι, οι ορμόνες του στρες παραμένουν σε υψηλά επίπεδα στον οργανισμό μας, δημιουργώντας πολλά προβλήματα.
Τα προβλήματα που προκαλούν τα αυξημένα επίπεδα ορμονών του στρες στον οργανισμό είναι καρδιαγγειακά προβλήματα, όπως αρρυθμίες και αυξημένη αρτηριακή πίεση, γαστρεντερικά προβλήματα, όπως φούσκωμα, διάρροια ή δυσκοιλιότητα, μείωση ανοσοποιητικού και επιρρέπεια στις λοιμώξεις, διαταραχές στη λειτουργία του μεταβολισμού, ημικρανίες και πονοκεφάλους, μείωση σεξουαλικής επιθυμίας, αλλά και ποικίλα συναισθηματικά προβλήματα που προκαλούν απομόνωση.
Ακόμα, τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης στον οργανισμό προδιαθέτουν σε μία κατάσταση χρόνιας συστηματικής φλεγμονής, με ποικίλες συνέπειες στην υγεία.
• Διατροφή και άγχος
Αφού αναφέραμε το πόσο πολύ επηρεάζει το άγχος τη συνολική μας υγεία, είναι εύλογο να ενδιαφερόμαστε για καθημερινές πρακτικές διαχείρισης του άγχους.
Αδιαμφισβήτητα, η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στη συνολική μας υγεία και έτσι, είναι σημαντικό να ακολουθούμε ένα ισορροπημένο διατροφικό πρότυπο, με έμφαση σε φρούτα, λαχανικά και άλλες πηγές φυτικών ινών, «καλά» λιπαρά και τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ουσίες.
Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας αναφέρει ότι το άγχος, πολλές φορές συνοδευόμενο από κατάθλιψη, αφορά ένα τεράστιο μέρος του πληθυσμού και υπογραμμίζει τη σημασία της υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής στη διαχείριση των συμπτωμάτων του άγχους. Εδώ θα βρείς τη σχετική έρευνα.
Για παράδειγμα, είναι σημαντικό να είστε καλά ενυδατωμένοι κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά και να μην παραλείπετε γεύματα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει αντίστοιχα σε αφυδάτωση και υπογλυκαιμία. Οι δύο αυτές καταστάσεις όταν εμφανίζονται στον οργανισμό προκαλούν παρόμοια συμπτώματα με την κρίση άγχους, όπως εφίδρωση, αίσθημα παλμών, ζάλη και άλλα, ενώ αποτελούν και από μόνες τους στρεσογόνα ερεθίσματα για το σώμα μας.
Έτσι λοιπόν, είναι σημαντικό να διατηρούμε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα όσο το δυνατόν πιο σταθερά, χωρίς απότομες αυξομειώσεις, γεγονός που επιτυγχάνεται με την κατανάλωση συχνών και μικρών γευμάτων και την επιλογή μη επεξεργασμένων τροφίμων.
Τέλος, συστήνεται η μείωση ή αποφυγή της καφεΐνης κατά τη διάρκεια της ημέρας, διότι μπορεί να προκαλέσει νευρικότητα, αίσθημα παλμών και αφυδάτωση, καταστάσεις οι οποίες επιδεινώνουν το αίσθημα άγχους.
• Άσκηση: ένας φυσικός σύμμαχος κατά του άγχους
Είναι πλέον γνωστό ότι η φυσική δραστηριότητα έχει μία μοναδική ικανότητα να βελτιώνει τη διάθεση και να χαλαρώνει, προσφέροντας τόνωση και ηρεμία. Μάλιστα, η άσκηση έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως από μελετητές στο κομμάτι της ψυχικής υγείας, ως εργαλείο για τη βελτίωση των συμπτωμάτων της αγχώδους διαταραχής και της κατάθλιψης.
Ως εκ τούτου, γνωρίζουμε ότι η άσκηση μειώνει τα επίπεδα των ορμονών του στρες στον οργανισμό, όπως είναι η κορτιζόλη και διεγείρει την παραγωγή ενδορφινών, χημικών ουσιών στον εγκέφαλο που είναι τα «φυσικά παυσίπονα» του σώματος. Οι ενδορφίνες είναι υπεύθυνες και για τα συναισθήματα χαλάρωσης και αισιοδοξίας που συνοδεύουν πολλές έντονες προπονήσεις.
Ίσως πιστεύετε ότι οι ρυθμοί τις καθημερινότητας και οι αυξημένες υποχρεώσεις δε σας επιτρέπουν να έχετε τον απαραίτητο χρόνο για άσκηση. Ωστόσο, οι μελέτες μας δείχνουν μπορούμε να βιώσουμε τα οφέλη της σωματικής δραστηριότητας ακόμη αν αφιερώσουμε μόλις 30 λεπτά ημερησίως. Συγκεκριμένα, συστήνεται η μέτριας έντασης άσκηση, όπως το περπάτημα, για 30 λεπτά την ημέρα ή 15-20 λεπτά την ημέρα έντονη άσκηση. Επιπλέον, έχει φανεί ότι ακόμα και αν δυσκολεύεστε να εξασφαλίσετε συνεχόμενη άσκηση για αυτό το διάστημα, μπορείτε να οργανώσετε 3 ή περισσότερα 10λεπτα άσκησης μέσα στην ημέρα σας.
Πέρα από τη σωματική άσκηση, μη ξεχνάτε να φροντίζετε και για την πνευματική σας άσκηση. Μπορείτε για παράδειγμα, να δοκιμάσετε ασκήσεις διαλογισμού και εύκολες ασκήσεις αναπνοής, οι οποίες ρυθμίζουν το νευρικό σύστημα και μειώνουν το άγχος αποτελεσματικά.
Εδώ θα βρείς τη σχετική έρευνα του Harvard.
• Εντερικό μικροβίωμα : το «κλειδί» για το άγχος και την κατάθλιψη
Το εντερικό μικροβίωμα αποτελεί τα τελευταία χρόνια έναν από τους βασικότερους παράγοντες μελέτης για την υγεία του ανθρώπου και όχι άδικα.
Σε προηγούμενα άρθρα μας θα δείτε να γίνεται συχνά λόγος για το ανθρώπινο εντερικό μικροβίωμα και τους λόγους για τους οποίους είναι τόσο καθοριστικής σημασίας. εδώ θα δείτε λίγο αναλυτικότερα τι είναι το εντερικό μικροβίωμα, ωστόσο μπορούμε να πούμε σύντομα ότι πρόκειται για το σύνολο των μικροοργανισμών, «καλών» και «κακών», που ανιχνεύονται στο έντερο, κάτι το οποίο είναι μοναδικό για κάθε άνθρωπο και επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες.
Πώς σχετίζονται όμως οι μικροοργανισμοί του εντέρου με το άγχος;
Οι επιστήμονες μιλούν για τον λεγόμενο «άξονα εγκεφάλου-εντέρου». Με λίγα λόγια, γνωρίζουμε ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος των υποδοχέων σεροτονίνης, δηλαδή της ορμόνης της χαράς, βρίσκεται στα τοιχώματα του εντέρου.
Αυτό σημαίνει ότι το όργανο που ρυθμίζει τα επίπεδα σεροτονίνης στον οργανισμό δεν είναι μόνο ο εγκέφαλος, αλλά και το έντερο!
Παράλληλα, σε μελέτες εντερικού μικροβιώματος φάνηκε ότι στα άτομα που παρουσίαζαν αγχώδη διαταραχή, τα επίπεδα φλεγμονωδών ενώσεων και παθογόνων βακτηρίων στο έντερο, ήταν σημαντικά αυξημένα.
Τα παραπάνω εντυπωσιακά στοιχεία θέτουν τη βάση για την περαιτέρω μελέτη του ενδεχομένου διαχείρισης του άγχους και της αγχώδους διαταραχής, βελτιώνοντας την υγεία του εντέρου με φυσικούς τρόπους.
Σε αυτά τα πλαίσια, μελετάται και ο ρόλος των προβιοτικών, σε συνδυασμό με υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, στην καλή υγεία του εντέρου και άρα στη μείωση του άγχους.
Δεδομένα από μελέτες έδειξαν ότι οι δίαιτες υψηλής ποιότητας, πλούσιες σε πρεβιοτικά και προβιοτικά μπορεί να επηρεάσουν ευεργετικά τη διάθεση και βελτιώνουν τις ψυχολογικές ή βιολογικές μετρήσεις της κατάθλιψης και του άγχους σε άτομα με προδιάθεση για αγχώδη διαταραχή και διαταραχές διάθεσης. Κατά τον ίδιο τρόπο, τα προβιοτικά κατέστειλαν τους βιολογικούς δείκτες του στρες σε υγιή άτομα.
• Βιταμίνες και ιχνοστοιχεία κατά του άγχους
Γνωρίζετε ότι πολλά από τα μικροθρεπτικά συστατικά, δηλαδή βιταμίνες και μέταλλα, μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τα επίπεδα άγχους που βιώνουμε;
Οι κυριότερες βιταμίνες που σχετίζονται με την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος είναι οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
Πιο συγκεκριμένα, οι μελέτες μας δείχνουν ότι η πρόσληψη βιταμινών του συμπλέγματος Β και ειδικότερα βιταμίνης Β6, Β12, βιοτίνης και φυλλικού οξέος, σχετίζονται με μειωμένο ρίσκο για άγχος και κατάθλιψη.
Μία άλλη μελέτη του 2023 έδειξε ότι η συμπληρωματική χορήγηση βιταμινών του συμπλέγματος Β (Β COMPLEX) και βιταμίνης D, αποτελεί μία καλή στρατηγική υποστήριξης του νευρικού συστήματος και μείωσης των συμπτωμάτων άγχους.
Μια ακόμη ενδιαφέρουσα μελέτη εστίασε στα επίπεδα άγχους στο γυναικείο πληθυσμό. Γνωρίζουμε ότι το ορμονικό σύστημα των γυναικών παρουσιάζει συνεχώς εναλλαγές, είτε κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου, είτε κατά την εγκυμοσύνη, τη λοχεία και την εμμηνόπαυση. Έτσι, οι συνεχείς αυτές ορμονικές διακυμάνσεις σχετίζονται συχνά με συμπτώματα νευρικότητας και άγχους. Στην εν λόγω μελέτη, φάνηκε ότι τα απαραίτητα λιπαρά οξέα, όπως τα ω3 λιπαρά οξέα, το μαγνήσιο και η βιταμίνη Β6 μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματικά στη μείωση του προ-εμμηνορρυσιακού στρες, ενώ η βιταμίνη Β6 από μόνη της μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά το άγχος σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας. Ακόμη φάνηκε ότι η χορήγηση βιταμίνης C παρατεταμένης αποδέσμευσης μπορεί να μειώσει το άγχος και να ρυθμίσει την υπέρταση που προκαλείται λόγω άγχους.
Τέλος, δε θα πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε την υποστηρικτική δράση του μαγνησίου στα συμπτώματα άγχους, καθώς έχει μυοχαλαρωτικές ιδιότητες. Μία πολύ πρόσφατη μετα-ανάλυση έδειξε ότι η συμπληρωματική χορήγηση μαγνησίου βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου και μειώνει τα συμπτώματα άγχους σε κλίμακες αυτοαξιολόγησης των συμμετεχόντων. Συνολικά, φαίνεται πως η συμπληρωματική χορήγηση μαγνησίου δρα υποστηρικτικά στα συμπτώματα ήπιου άγχους και αϋπνίας, ειδικότερα σε άτομα με ορμονικές διακυμάνσεις, όπως οι γυναίκες.
Μία ακόμη μελέτη που συνδύασε τη συμπληρωματική χορήγηση Β6 και μαγνησίου σε υγιή άτομα με μειωμένα επίπεδα μαγνησίου στο αίμα και με συμπτώματα άγχους, έδειξε σημαντική βελτίωση στις κλίμακες άγχους και ποιότητας ζωής, σε σχέση με τις ομάδες που λάμβαναν μόνο μαγνήσιο!
Tip of the Day
Ήξερες ότι ...
Η ανεπάρκεια Β12 στον οργανισμό σχετίζεται με διάφορα νευρικά και ψυχιατρικά προβλήματα και μπορεί να σχετίζεται με εκδηλώσεις όπως το άγχος;
Φαίνεται επίσης, ότι σε ευπαθείς ομάδες που παρουσιάζουν συχνά ανεπάρκεια Β12, όπως είναι οι ηλικιωμένοι, η χορήγηση Β12 με συμπλήρωμα διατροφής δρα προστατευτικά, μειώνοντας τον κίνδυνο για ανάπτυξη της νόσου Alzheimer.
Εδώ θα βρείς τη σχετική έρευνα.
• Ο ρόλος των φυτικών συστατικών στη μείωση του άγχους
Ashwagandha
Συνολικά, 12 επιλέξιμες εργασίες με συνολικό μέγεθος δείγματος 1.002 συμμετεχόντων και εύρος ηλικίας μεταξύ 25 και 48 ετών συμπεριλήφθηκαν στην τρέχουσα συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση. Βρήκαμε ότι η λήψη συμπληρωμάτων Ashwagandha μείωσε σημαντικά το άγχος σε σχέση με την ομάδα που έλαβε εικονικό φάρμακο. Επιπλέον, η μη γραμμική ανάλυση δόσης-απόκρισης έδειξε ευνοϊκή επίδραση της συμπλήρωσης Ashwagandha στο άγχος μέχρι τα 12.000 mg/ημέρα και στο στρες σε δόση 300-600 mg/ημέρα. Τέλος, εντοπίσαμε ότι η βεβαιότητα των αποδεικτικών στοιχείων ήταν χαμηλή και για τα δύο αποτελέσματα.
Rhodiola rosea
Μετα-αναλυση 2017 Το RRE προσφέρει ολοκληρωμένη θεραπεία των συμπτωμάτων του στρες και μπορεί να αποτρέψει το χρόνιο στρες και τις επιπλοκές που σχετίζονται με το στρες.
• Αντιμετώπιση του άγχους με αμινοξέα
Τα αμινοξέα αποτελούν τα δομικά συστατικά των πρωτεϊνών και ο ρόλος τους στον οργανισμό είναι καθοριστικής σημασίας, καθώς συμβάλλουν σε πολλές ζωτικές λειτουργίες.
Πώς όμως μπορούν ορισμένα αμινοξέα να επηρεάσουν τη διάθεσή μας και να ρυθμίσουν τα επίπεδα άγχους;
Φαίνεται ότι πολλά αμινοξέα παίζουν σημαντικό ρόλο στη διάθεση και το άγχος, με έμμεσο ή άμεσο τρόπο.
Για παράδειγμα:
- Η φαινυλαλανίνη και η τυροσίνη βοηθούν στην παραγωγή ντοπαμίνης και προσδίδουν ενέργεια, μείωση της κόπωσης και βελτίωση της διάθεσης, ενώ φαίνεται να συμβάλλουν και στη μείωση του πόνου.
- Η L-Γλουταμίνη είναι εξαιρετική για την υγεία του πεπτικού συστήματος και όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, ένα υγιές πεπτικό σύστημα συνδέεται με καλή ψυχική υγεία και λιγότερο στρες
- Η L-Θρεονίνη και η τρυπτοφάνη (5-HTP) διεγείρουν την παραγωγή την παραγωγή ενός νευροδιαβιβαστή που ονομάζεται GABA, από τον εγκέφαλο και προκαλούν βαθιά χαλάρωση
- Η τρυπτοφάνη επίσης, υποστηρίζει και την παραγωγή της σεροτονίνης για τη ρύθμιση της διάθεσης και της μελατονίνης για τη ρύθμιση του ύπνου.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι και η συμπληρωματική χορήγηση αμινοξέων μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο στη διαχείριση του άγχους.
Pro Tip
Η συμβουλή της Ημέρας
Το No Stress της Natural Vitamins είναι ένα ιδανικό συμπλήρωμα για όσους βιώνουν στρες στην καθημερινότητά τους, καθώς περιέχει συστατικά από όλες τις κατηγορίες που αναφέρθηκαν παραπάνω.
Πιο συγκεκριμένα, περιέχει πολλά φυτικά συστατικά και κυρίως
- Rhodiola και
- Ashwagandha, αλλά επίσης περιέχει
- Βιταμίνες όπως η Β6, η οποία έχει άμεση χαλαρωτική δράση και
- Τυροσίνη.
Συμπεράσματα
Ο τρόπος ζωής στις σύγχρονες κοινωνίες δημιουργεί συχνά στους ανθρώπους οξύ αλλά και χρόνιο άγχος, το οποίο εκδηλώνεται με νευρικότητα, αυξημένους παλμούς, αυξημένη αρτηριακή πίεση, αδυναμία συγκέντρωσης, κόπωση και άλλα. Το μείζον θέμα με το χρόνιο άγχος είναι τα διαρκώς αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης στον οργανισμό, τα οποία δρουν επιβαρυντικά για πολλές ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού και οδηγούν προοδευτικά σε χρόνια προβλήματα υγείας και μειωμένη ποιότητα ζωής.
Εάν θέλετε να μειώσετε το άγχος στη ζωή σας ή να απαλλαγείτε από αυτό σιγουρευτείτε ότι:
- Ακολουθείτε μια πλήρη και ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φυτικές ίνες
- Αποφεύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα και τα τρόφιμα με ζάχαρη
- Αποφεύγετε την κατανάλωση καφεΐνης (καφές, ενεργειακά ποτά, αναψυκτικά)
- Δεν παραλείπετε γεύματα
- Ενυδατώνεστε πολύ καλά με νερό, φρούτα, λαχανικά και ροφήματα βοτάνων
- Ασκείστε καθημερινά
- Κοιμάστε αρκετά και ποιοτικά, ώστε να μη νιώθετε κόπωση κατά τη διάρκεια της ημέρας
Ορισμένοι ακόμα παράγοντες που μπορούν να σας βοηθήσουν στη διαχείριση μιας απαιτητικής καθημερινότητας είναι η οργάνωση της ημέρας σας με λίστες και άλλα είδη καταγραφής και η αναζήτηση βοήθειας όταν το χρειάζεστε, κάτι το οποίο δε θα πρέπει να διστάζετε να κάνετε.
Τέλος, σημαντικός σύμμαχος στην προσπάθεια για απαλλαγή από το στρες είναι οι βιταμίνες, όπως η βιταμίνη Β6, τα μέταλλα και ιχνοστοιχεία, όπως το μαγνήσιο, τα αμινοξέα, αλλά και πολλά φυτικά συστατικά για τα οποία διαθέτουμε επιστημονικά δεδομένα.
- Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να συμβουλεύστε τους κατάλληλους επαγγελματίες υγείας, όπως κάποιον πιστοποιημένο διαιτολόγο-διατροφολόγο, προκειμένου να λαμβάνετε έγκυρη και αξιόπιστη γνώστη και εξατομικευμένη συμβουλευτική.
Εμμανουέλα Καραησαΐα – Διαιτολόγος – Διατροφολόγος.
– Απόφοιτος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών.
– Νοσηλεύτρια, ΕΚΠΑ με εξειδίκευση στον σακχαρώδη διαβήτη.
ΠΗΓΕΣ:
- Harvard : Nutritional strategies to ease anxiety
- Pubmed : Dietary and microbial connections to depression, anxiety, and stress
- Pubmed : The gut microbiota in anxiety and depression
- Pubmed : The role of inflammation and the gut microbiome in depression and anxiety
- Pubmed : Dietary intake of B vitamins and their association with depression, anxiety, and stress symptoms
- Pubmed : Neuropsychiatric manifestations in vitamin B12 deficiency
- Pubmed : Efficacy of B-vitamins and vitamin D therapy in improving depressive and anxiety disorders
- Pubmed : The impact of essential fatty acid, B vitamins, vitamin C, magnesium and zinc supplementation on stress levels in women
- Pubmed : Examining the Effects of Supplemental Magnesium on Self-Reported Anxiety and Sleep Quality
- Healthline : Effect of magnesium and vitamin B6 supplementation on mental health
- Pubmed : Does Ashwagandha supplementation have a beneficial effect on the management of anxiety and stress?
- Pubmed : Stress management and the role of Rhodiola rosea
- Nivati : Specific Amino Acids for Specific Conditions
- Harvard : Exercising to relax
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ
Ποιες είναι οι 6 καλύτερες βιταμίνες για μαλλιά;
Όταν ήμασταν παιδιά, μπορεί να τραβούσαμε ο ένας τα μαλλιά του άλλου, ως ενήλικες όμως συνήθως τραβάμε τα δικά μας. Τι γίνεται ...
Μελατονίνη: Το μυστικό για την αγκαλιά του Μορφέα
Μελατονίνη : Καλωσορίσατε στον κόσμο της ορμόνης που συχνά παραμελείται αλλά κρύβει πολλά μυστικά και ευεργετικά οφέλη για την υγεία μας.
Κίνδυνοι από χαμηλό αιματοκρίτη. Τι σημαίνει για την υγεία σου;
Ο αιματοκρίτης είναι μία τιμή που δείχνει τι ποσοστό του συνολικού όγκου του αίματός μας καταλαμβάνουν τα ερυθρά ...
Προβιοτικά Τι είναι, που θα τα βρείτε και ποιος ο ρόλος τους στον οργανισμό μας;
Προβιοτικά τι είναι άραγε; Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί που κατοικούν στο έντερο του ανθρώπου και συνιστούν ένα μέρος της φυσιολογικής μικροχλωρίδας του.
ΕΓΓΥΗΣΗ
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ
ΧΡΗΜΑΤΩΝ 
ΔΩΡΕΑΝ
ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ
ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗ
ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ
ΑΣΦΑΛΕΙΣ
ΠΛΗΡΩΜΕΣ